W Giedlarowej, w Gminnym Ośrodku Kultury Gminy Leżajsk, w dniach 20 i 21 kwietnia 2013 r. miało miejsce niezwykłe wydarzenie kulturalne. Odbył się tam Jubileuszowy XXV Wojewódzki Konkurs „Ludowe Obrzędy i Zwyczaje”, który zorganizowany został z inicjatywy i pod patronatem Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie.
Na imprezie gościły zespoły ludowe z całego Podkarpacia. W widowiskach obrzędowych, związanych z ludową polską tradycją, zmagało się 17 zespołów, prezentujących ciekawe kreacje teatralne.
Na zaproszenie organizatorów, w charakterze gości udział wzięli przedstawiciele Regionalnego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Rzeszowie w osobach: Zygmunt Kiełbowicz, Alicja Borowiec, Zofia Krawiec, Katarzyna Błaszczuk, Adam Urman, Julian Szczygieł , Józef Homa, Władysław Wiącek, Agnieszka Niemiec, Kazimierz Wiśniowski z małżonką, Jadwiga Kupiszewska oraz Stefania Buda, która wystąpiła w podwójnej roli, reprezentując RSTK i jako niezastąpiona animatorka oraz członek Zespołu „Nosowiany” z Nosówki, w widowisku „Z kołaczem”.
Zarówno organizatorzy, jak i zebrani na widowni goście, jednoznacznie podkreślili uznanie dla Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie, który pamięta, aby folklor rozwijał się, aby nie zaginęły tradycje naszych przodków. Obecność dyr. Marka Jastrzębskiego oraz ufundowane przez WDK nagrody, świadczą o podejmowaniu nieustającej opieki nad zanikającym w dzisiejszych czasach ruchem ludowym. Padły nawet znamienne słowa, że póki istnieje WDK, sztuka ludowa nie zaginie.
Prowadzący przegląd Czesław Drąg, kierownik Działu Upowszechniania Sztuki i Współpracy z Samorządami WDK w Rzeszowie, z niezwykłą serdecznością przybliżał zebranym kalendarz obrzędów przygotowanych przez zespoły, związanych z cyklem prac na roli, godnych Świąt liturgicznych oraz tradycyjnych wesel, tańców, przyśpiewek.
Publiczność bawiła się tekstami ludowej obserwacji życia, frasobliwym dowcipem ludzkich zachowań, a także podziwiała niepowtarzalne stroje ludowe, przygotowaną scenerię, często z rekwizytami z przeszłości.
Podobało się wszystko: święcenie owsa na św. Szczepana, kolędy na Trzech Króli, wianki na Noc Świętojańską, wesele z kołaczem – „Boże święty, jaki kołacz wyrośnięty” – deklamowali artyści, darcie pierza, a przy nim gawędy, ploteczki i przyśpiewki, dowcipnie zaprezentowana „ostatnia wola”, i zaręczyny, perturbacje pod adresem kandydata na męża: „słoma z butów wychodzi, ale jaki krzepki i majętny, za byle co nie oddamy Szpetnicy”.
Było co posłuchać, na co popatrzeć. Zespół obrzędowy Lasowiaczki w strojach z motywem serduszka w haftach wzruszał prostotą tradycyjnej lnianej bieli i Anna Rzeszut od lat związana z twórczością ludową oraz zrobione przez Nią na poczekaniu wycinanki. Spotkanie z Anną było niezwykle wzruszające. Poznałyśmy się przed laty, gdy byłam w –ce przewodniczącą Krajowego Klubu Twórców Kultury Wsi „Scena Ludowa „ w Krakowie, powróciły wspomnienia z konfrontacji artystycznych z Augustowa i innych.
Jury miało niezwykle trudne zadanie, aby spośród spektakli wyróżnić te najlepsze, które wezmą udział w przeglądzie ogólnopolskim, a są to: I nagroda – Zespół Obrzędowy z Łazor, widowisko „Obieraczki” oraz II nagroda: Zespół Ludowy „Górniacy” z Kolbuszowej – „ Odpust na Górny”.
Każdy zespół ma swojego ducha, znajdują czas na ogrom pracy, ale mają też swojego przewodnika, który zaraża pasją, zaangażowaniem. Dobrze, że do RSTK dołączyła Stefania Buda. Poszerzyła zakres zainteresowań i pracy Stowarzyszenia o najwartościowszą treść związaną ze sztuką ludową.
ź: UG Leżajsk
