Wykonawca wyłoniony przez Miasto rozpoczął już prace związane z rewaloryzacją budynku i ogrodzenia oraz prace konserwatorskie przy wyposażeniu kaplicy grobowej Marii Jaroszówny i Alfreda Josse na cmentarzu komunalnym w Leżajsku.
ź: https://www.facebook.com/Burmistrzlezajska
Kaplica grobowa wybudowana została w latach 1931 – 1932 jako miejsce pochówku Marii Jaroszówny z fundacji notariusza leżajskiego Alfreda Josse, który również został w niej pochowany. Cały wystrój powstał wkrótce po wybudowaniu obiektu, jedynie tablice – nagrobną i epitafijną fundatora Alfreda Josse – dodano po jego śmierci w 1948 roku. Kaplica jest ważnym akcentem i dominantą przestrzenną cmentarza komunalnego w Leżajsku. Co istotne, jeszcze nigdy nie była remontowana ani przebudowywana.
Dziś znajduje się w złym stanie technicznym i wymaga podjęcia szeregu prac zabezpieczających. Według opinii konserwatora zabytków, wykonania kompleksowych prac remontowo – budowlanych najpilniej wymagają: zawilgocony cokół kaplicy, ubytki w ścianach z cegły klinkierowej, nieszczelny dach i niekompletny system rynnowy, więźba dachowa zaatakowana przez szkodniki, nieszczelne i uszkodzone okna i drzwi oraz zniszczone ogrodzenie.
Równie istotne są prace konserwatorskie przy wyposażeniu zabytku: polichromia jest zawilgocona i popękana, posiada szpecące wykwity soli, w warstwie malarskiej znajdują się wykruszenia i złuszczenia, witraż okienny jest uszkodzony mechanicznie, tablica nagrobna potłuczona, obrazy i rzeźby zabrudzone. Kaplica posiada ogromną wartość artystyczną i historyczną. W opinii podkarpackiego konserwatora zabytków to jedna z najbardziej unikatowych kaplic grobowych na Podkarpaciu.
Tragiczne wydarzenie, jakim było 8 sierpnia 1931 roku (opisywane w prasie ogólnopolskiej) zabójstwo 25 letniej studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Marii Jaroszówny miało istotny wpływ na integrację lokalnej społeczności Leżajska, o czym świadczy gremialny udział mieszkańców w jej pogrzebie.
Wtedy to powstała na leżajskim cmentarzu kaplica, która jest jednym z najciekawszych obiektów tego typu w tak małych miasteczkach jak Leżajsk.
Kaplica oparła się zniszczeniom podczas II wojny światowej, starsi mieszkańcy miasta pamiętają okres jej świetności, kiedy to przez otwarte okno frontowe odprawiano w niej nabożeństwa w dniu 1 listopada, a jej ściany przyozdabiane były biało – czerwonymi flagami, przez co obchody religijne przybierały także często charakter narodowościowy.
Obiekt ten, to jednak nie tylko ciekawa historia związana z jego powstaniem, lecz prawdziwy skarb polskiej sztuki budowlanej i sepulkralnej na Podkarpaciu. Przy wybudowanej z wielkim rozmachem kaplicy pracowało bowiem wielu wybitnych mistrzów budownictwa i artystów. Projektantem został Franciszek Stążkiewicz – znany rzeszowski przedsiębiorca, jeden z sześciu specjalistów w województwie lwowskim legitymujący się uprawnieniami koncesjonowanego budowniczego nadawanymi jeszcze za panowania Habsburgów. Należał do elity społecznej Rzeszowa, w którym do dziś stoi wiele willi i modernistycznych kamienic jego projektu. Swój wygląd zawdzięcza mu wiele rzeszowskich ulic, a nawet miejscowy ratusz, który rozbudowywany był pod okiem Stążkiewicza. Nad powstaniem kaplicy czuwał Józef Zawilski – leżajski budowniczy, mający na swym zawodowym koncie wiele interesujących obiektów, jak budynek leżajskiego Banku Spółdzielczego czy stojącą nieopodal willę o ciekawej bryle architektonicznej. Znajdujące się wewnątrz kaplicy (bardzo ciekawe) wyposażenie oraz polichromia także wyszły spod ręki znanych, głównie krakowskich twórców.
Autorem tej ostatniej jest Marian Konarski – znany, wszechstronny artysta krakowski: malarz, rzeźbiarz (uczeń Xawerego Dunikowskiego), który w celach zarobkowych wykonał ponad 100 polichromii w krakowskich i śląskich kościołach. Witraż umiejscowiony w ścianie frontowej także powstał w Krakowie – zaprojektował go Marian Konarski a wykonała znana rodzinna firma: Krakowski Zakład Witrażów i Oszkleń Artystycznych i fabryka Mozaiki Szklanej S.G. Żeleński. Również z Krakowa pochodzi wisząca pod sklepieniem lampa oliwna autorstwa Artystycznej Wytwórni Wyrobów Metalowych Oraz Przyborów Kościelnych – Piotr Seip i syn.
Kolejne krakowskie akcenty artystyczne w leżajskiej kaplicy to medalion z brązu na ścianie frontowej i popiersie Marii wewnątrz kaplicy wykonane przez Pracownię Sztuki Kościelnej Kopaczyński i Sp. Płyty marmurowe sprowadzono z kolei ze Lwowa z Pracowni Rzeźbiarsko – Kamieniarskiej Ludwika Tyrowicza a dwie alabastrowe urny wykonała Fabryka Wyrobów Alabastrowych X.X. Czartoryskich w Żurawnie.
Kaplica wraz wyposażeniem i wystrojem, w lutym 2018 r dzięki staraniom Miasta została objęta wpisem do rejestru zabytków.
